Ӗнер, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Чӑваш Енре «Иван Яковлевич Яковлев – патриарх чувашской культуры» (чӑв. Иван Яковлев — чӑваш культурин патриархӗ ) темӑпа вулавӑш диктанчӗ иртнӗ. Диктант ҫырма республикӑри 170 лапамра — вулавӑшсенче тата вӗренӳ учрежденийӗсенче — май туса панӑ.

Акцие хутшӑнакансен Иван Яковлев пурнӑҫӗпе тата пултарулӑхӗпе ҫыхӑннӑ 20 ыйтӑва хуравлама тивнӗ. Тӗрӗс хуравшӑн 5 балл лартӗҫ.

Вулавӑш диктантне мӗнпур район хутшӑннӑ. Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче уйрӑмах хастаррисем Хӗрлӗ Чутай, Елчӗк, Тӑвай, Канаш, Комсомольски тата Элӗк районӗсем пулнине пӗлтереҫҫӗ. Хӑйсен пӗлевне студентсем, таврапӗлӳҫӗсем, культура ӗҫченӗсем, вулавӑш ӗҫченӗсемпе вулавӑша ҫӳрекенсем тӗрӗсленӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен ячӗсем ҫу уйӑхӗн 3-мӗшӗ хыҫҫӑн паллӑ пулӗҫ.

ҪҪХПИ сӑнӳкерчӗкӗ

Канаш районӗнче пурӑнакан 45 ҫулти отставкӑри подполковник, ШӖМ пенсионерӗ судра явап тытнӑ. Пенсионер руль умне ӳсӗрле ларнӑ, ҪҪХПИ инспекторне ҫапнӑ.

Ку пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Канашра пулнӑ. Патрульпе пост службин ӗҫченӗ унталла-кунталла выляса пыракан машинӑна чарнӑ. Руль умӗнче ӳсӗр арҫын, ШӖМре ӗҫленӗскер, ларнӑ. Освидетельствовани тумашкӑн вӑл инспекторсене хӑйне сиплев учрежденине илсе ҫитерме ыйтнӑ. Унта ҫитсен хайхскер унтан тухса кайнӑ. Анчах ӳсӗр водителе ҪҪХПИ ӗҫченӗ чарнӑ, куншӑн ӑна лешӗ тӑнлав тӗлӗнчен чӑмӑрӗпе ҫапнӑ. Унтан ӳсӗрскер полицейские тата унӑн ӗҫтешне киревсӗр сӑмахсемпе ятлама пуҫланӑ.

Полицейские итлеменшӗн арҫынна 1,5 пин тенкӗлӗх штрафланӑ. Освидетельствовани тухманшӑн 30 пин тенкӗ тӳлеттермелле тунӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн руль умне 1,5 ҫул ларма юрамӗ. Суд ШӖМ пенсионерне полицейские хур кӑтартнӑшӑн, ҫапнӑшӑн тӗрмене хупмасӑр 2 ҫуллӑха айӑпланӑ.

2016 ҫултанпа Чӑваш Енре ҫичӗ культура ҫурчӗ ҫӗкленӗ. Кӑҫал вӗсен йышӗ тата пысӑкланӗ: тепӗр тӑватӑ клуб ҫӗклеме палӑртнӑ.

Кӑҫал Элӗк районӗнчи Мӑн Шӗмшешре, Йӗпреҫ районӗнчи Ирҫе Ҫармӑсра, Патӑрьел районӗнчи Ишлӗре тата Комсомольски районӗнчи Хырай Ӗнел ялӗнче ҫӗнӗ культура ҫурчӗсем пулӗҫ. Канаш районӗнчи Шӑхасан ялӗнче вара клуба ҫитес ҫул ҫӗклӗҫ. ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак тӗллевпе 2018-2019 ҫулсенче республика хыснинчен 65,1 миллион тенкӗ уйӑрнӑ.

Кунсӑр пуҫне ялсенчи 33 культура ҫуртне юсама палӑртнӑ. Тепӗр 24 клуба ҫӗнетӗҫ.

Паян Правительство ҫуртӗнче иртнӗ канашлура ЧР инкеклӗ ларӑ-тӑру патшалӑх комитечӗн председателӗ Вениамин Петров Канаш районӗнче арҫын путса вилни пирки пӗлтернӗ.

55-56 ҫулти арҫыннӑн виллине пӗвере, ҫыранран икӗ метр аякра, тупнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ӳсӗр пулнӑ.

Палӑртмалла: юлашки ҫак эрнере республикӑра виҫӗ ҫын путса вилнӗ. Аса илтерер: Шӑмӑршӑ районӗнчи Палтиел ялӗнче 10 ҫулти хӗрача путса вилнӗ. Ҫӗрпӳ районӗнче вара 44 ҫулти арҫын Ҫавал тӑрӑх резина кимӗпе ишнӗ чухне пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Ку пӑтӑрмахсем пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче пӗлтернӗччӗ.

Канаш районӗнчи ял тӑрӑхӗсенчен пӗрне ертсе пынӑ хӗрарӑм айӑплине суд ҫирӗплетнӗ. Ӑна должноҫ тивӗҫӗсенчен иртнӗшӗн тата ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курса саккуна пӑснӑшӑн айӑпланӑ.

Раҫҫей следстви комитечӗн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хайхи хӗрарӑм хӑйӗн упӑшкине авариллӗ тесе йышӑннӑ, сӳтсе пӑрахма палӑртнӑ нумай хутлӑ ҫуртра пропискӑна тӑратнӑ. Ҫавна май арҫын авариллӗ ҫуртсенчен республика программипе килӗшӳллӗн куҫакансен йышне лекнӗ. Пуҫлӑх пуканне йышӑнаканскер саккуна пӑсса социаллӑ найм килӗшӗвӗ хатӗрленӗ те хӑйӗн мӑшӑрне ҫӗнӗ ҫуртра хваттер уйӑрса панӑ, республика тата район хыснисенчен 1 миллион та 340 пин тенкӗ ытла уйӑрнӑ.

Ҫак сӑлтавсене шута илсе суд тӳре пулнӑ хӗрарӑма 150 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Канаш районӗнчи Шаккӑл ялӗче ӗнер ейӳ кӗпере татса кайнӑ. Кӗпер ялӑн екӗ енне ҫыхӑнтарнӑ.

Ку ӗнер 14 сехетре пулнӑ. Халӗ пӗр ялти ҫынсем пӗр-пӗринпе хутшӑнаймаҫҫӗ. Шкул ачисем пӗлӳ ҫуртне каяймаҫҫӗ, мӗншӗн тесен унта ҫитме тепӗр ҫул ҫук. Шаккӑл ялӗнче кунашкалли тӑтӑшах пулать-мӗн.

Палӑртмалла: ӗнер республикӑра ҫанталӑк ӑшӑ тӑнӑ, юр нумай ирӗлнӗ. Чылай тӑрӑхра шыв-шур хӑпарнӑ. Кун пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче паян пӗлтернӗ. ЧР инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, юханшыври шыв Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Елчӗк тата Тӑвай районӗсенчи хӑш-пӗр ялта, Ҫӗмӗрле хулинче хӑпарнӑ.

Ҫанталӑк тӑрук ӑшӑтнине пула ӗнер, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Чӑваш Енри 11 районпа хулара пурӑнмалли ҫуртсемпе хуҫалӑхсем шыва кайнӑ.

Республикӑн ГКЧСӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ку инкек Элӗк, Патӑрьел, Йӗпреҫ, Канаш, Комсомольски, Сӗнтӗрвӑрри, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Елчӗк тата Тӑвай районӗсенчи хӑш-пӗр ялта, Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакансене пырса тивнӗ.

Ейӳ сарӑлнипе ҫыхӑннӑ лару-тӑру Патӑрьелпе Комсомольски тӑрӑхӗсенче уйрӑмах ҫивӗч. Кунта район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсен йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн юханшывсенче шыв шайӗ хӑпарнӑран район ертӳҫисене, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсене талӑкӗпех ӗҫлемелли йӗрке ҫине куҫарнӑ. Патӑрьел районӗнче Пӑла ҫырантан тухса кайнӑ, ҫавна май Патӑрьел, Анат Туҫа, Тӑрӑн, Кӗҫӗн Арапуҫ, Чӑваш Тимешӗ тата Вӑтаел ялӗсем шыва каяс хӑрушлӑх тухса тӑнӑ.

Канаш районӗнчи Анаткас Уҫырмари культура ҫуртӗнче «Канаш ен мерченӗсем» ача-пӑча пултарулӑхӗн XXVIII фестивалӗ иртнӗ. Фестивале Раҫҫейре кӑҫал туса хунӑ Нимеҫӗсен ҫулталӑкне халалланӑ. Унӑн тӗллевӗ пултаруллӑ ҫамрӑк юрӑҫсене тупса палӑртасси теҫҫӗ.

Фестивале 16 вӗренӳ учрежденийӗнчи 100-е яхӑн ача хутшӑннӑ. Тӗрлӗ ҫулхи ачасем пулнӑ унта. Пилӗк ҫултан кӗҫӗнреххисем те сцена ҫине тухнӑ.

Суйлав турӗнче ачасен 85-е яхӑн номерне хакланӑ. Унта суйласа илнӗ 26 номере гала-концертра кӑтартнӑ. Концерта вокал-ансамблӗсем, триосем, дуэтсем, солистсем, хитре вулакансем; ҫавӑн пекех ташӑ, инструмент, фольклор ушкӑнӗсем хутшӑннӑ. Шкул ачисем те, шкул ҫулне ҫитменнисем те гала-концертра чӑннипех те савӑнтарнӑ.

Канаш районӗнчи Сиккасси ял тӑрӑхӗн экс-пуҫлӑхне должноҫпа ытлашши усӑ курнӑшӑн айӑпласшӑн. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарӑ. Вӑл кӗҫех суд сакки ҫине ларӗ.

Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, 2012 ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче хӑйӗн упӑшкине пӗр хваттерте регистрациленӗ. Ҫав ҫурта вара 2006 ҫулхи раштав уйӑхӗнче авариллисен йышне кӗртнӗ, ишсе антарма палӑртнӑ.

Ҫапла майпа экс-пуҫлӑх упӑшкине ҫӗнӗ хваттере куҫармалли ҫынсен списокне кӗртнӗ. Арҫын соцнайм мелӗпе ҫӗне ҫуртра хваттер илнӗ. Анчах икӗ кунран килӗшӗве пӑрахӑҫланӑ та хваттере ял тӑрӑхӗн ҫурт-йӗр фондне куҫарнӑ.

Авариллӗ ҫуртра ултӑ хваттертен пиллӗкӗшӗнче ҫеҫ ҫынсем пропискӑра тӑнӑ. Пилӗк хваттерлӗ ҫурт тӑвас мар тата ял тӑрӑхне ӗҫлеме килнӗ специалистсем валли кӗтес хатӗрлес тесе экс-пуҫлӑх ҫакнашкал «операци» ирттерме шухӑшланӑ та.

Хӗрарӑм хыснана 1 миллион та 340 пин тенкӗлӗх тӑкак кӳнӗ.

Тин ҫуралнӑ ачина вӗлернӗ ҫынна тупас тесе йӗрке хуралҫисем пысӑк ӗҫ тунӑ. Аса илтерер: пӗлтӗр ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Канашра целлофан хутаҫа чикнӗ ача виллине тупнӑччӗ. Специалистсем ҫирӗплетнӗ тӑрӑх, пепке вӑхӑтрах ҫуралнӑ. Следовательсем ача амӑшне тупас тесе чылай ҫынран ыйтса пӗлнӗ, Канаш тата Канаш районӗнче пурӑнакан 100 хӗрарӑма тӗрӗсленӗ. Вӗсене судпа генетика экспертизи витӗр кӑларнӑ.

ЧР ШӖМӗн ДНК-лабораторийӗнче тунӑ экспертиза ҫакнашкал тискер ӗҫе тунӑ хӗрарӑма тупма пулӑшнӑ. Ачан генотипӗ Канаш хулинче пурӑнакан 32 ҫулти хӗрарӑмпа пӗр килнӗ.

Ҫакскер хӑй преступлени тунине йышӑннӑ. Халӗ пуҫиле ӗҫе малалла тишкереҫҫӗ. Куншӑн ӑна 5 ҫуллӑха тӗрмене ӑсатма пултараҫҫӗ.